مبانی نظری وپیشینه تحقیق اتیسم یا در خود ماندگی
- اتیسم
اتیسم از ریشه یونانی ، اتوس به معنای خود یا درخود گرفته شده است ( وینگ ، 1989 ). اتیسم از سوی انجمن روان پزشکی امریکا به عنوان یک اختلال رشدی عمیق دسته بندی شده است و سه ویژگی اصلی دارد که همگی باید قبل از سه سالگی در کودک ظاهر شوند که عبارتند از :
1 - آسیب کیفی در عملکرد متقابل اجتماعی
2 - آسیب در ارتباط و فعالیت های ذهنی
3 - محدودیت های فوق العاده در زمینه ی علایق و فعالیت ها
اختلال درخودماندگی در سنین پیش دبستانی یعنی هنگامی که آسیب های زبان و شناخت قابل شناسایی هستند تشخیص داده می شوند . نشانه های درخودماندگی را میتوان در 2 سال اول زندگی مشاهده کرد ( استون ، 1997 ).
2 - 1 - 1 - ویژگیهای اصلی اختلال درخودماندگی
با وجود دامنهی وسیع نشانههای درخودماندگی ، تقریبا سه نشانه نقص در مهارتهای اجتماعی ، نقایص زبانی و رفتارهای کلیشهای و یک نواخت مورد تاکید است ( اکوسلیا ، 1999 ؛ ترجمه کاکاوند ، 1388 )
2 - 2 - مهارتهای اجتماعی :
مهارتهای اجتماعی مهارتهایی هستند که به افراد اجازه میدهند تا تعاملات مثبتی را با دیگران شروع کرده و ادامه دهند و شامل مهارتهایی مانند برقراری ارتباط ، حل مساله ، تصمیم گیری ، خودمدیریتی و روابط با همسالان میباشد ( دفن بیکر ، 2000 )
مهارتهای اجتماعی بر رفتارهای فراگیرفته مطلوبی اشاره دارد که فرد را قادر میسازد با دیگران رابطه مناسبی داشته و از واکنشهای نامعقول اجتماعی خودداری کند . مهارتهای اجتماعی طیف گستردهای از رفتارها از قبیل توانایی شروع ارتباط موثر و منتسب با دیگران ، ارائه پاسخهای مفید و شایسته ، تمایل به رفتارهای سخاوتمندانه ، همدلانه و یاریگرانه ، پرهیز تمسخر ، قلدری و زورگویی به دیگران را شامل میشود ( کامپز و کای ، 2002 به نقل از گلزاری ، 1389 ). این مهارتها مجموعه رفتارهای آموخته شدهای است که فرد را قادر میسازد با دیگران رابطهی اثر بخش داشته باشندو همکاری ، مشارکت با دیگران ، کمک کردن ، آغازگر رابطه بودن ، تقاضای کمک کردن ، تعریف و تمجید از دیگران و قدردانی کردن مثالهایی از این نوع رفتار است ( گرشام و الیوت ، 1999 ؛ به نقل از بیابانگرد ، 1384 ).
شناخت مهارتهای اجتماعی فرآیندی است که کودکان و نوجوانان را قادر میسازد تا رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنند . رفتار خود را کنترل نمایند و تعاملات اجتماعی خود را تنظیم کند . این مهارتها مجموعهای از رفتارهای اکتسابی هستند که از طریق مشاهد ، الگودهی ، تمرین و بازخورد آموخته میشوند ودر برگیرنده رفتارهای کلامی و غیرکلامی هستند و بیشتر جنبه تعاملی دارند ( کارتلج و میلبرن ، ترجمه نظری نژاد ، 1369 ).
در تعریفی دیگر مهارتهای اجتماعی اغلب به عنوان مجموعهی پیچیدهای از مهارتها در نظر گرفته شده است که شامل ارتباط ، حل مساله ، تصمیمگیری ، جراتورزی ، تعاملات با همسالان و گروه و خودمدیریتی میشود (